Cazın sınır tanımayan gezgini Don Cherry’ye selam ve bir plâk lansmanından çok daha fazlası 

1 Aralık Cuma akşamı İstanbul’un içinde ama onun karmaşasından oldukça uzak bir yerde, Beykoz’daki Kundura Sahnesi’nde şehrin en güzel caz akşamlarından biri yaşandı. Sayıları çok da fazla olmayan bir cazsever grubu, gönüllere ve kulaklara bayram ettiren bir müzik şenliğine tanık oldular. Ancak bu gecenin anlamını kavramak için 52 yıl öncesine, 1971 yılının Paris’ine uzanmak gerekiyor. John Coltrane, Pharoah Sanders gibi caz müziğinin yalnızca en önemli ustalarına kapıyı açan Fransız ORTF (Office de Radiodiffusion Télévision Française)  stüdyoları şehirde bulunan Don Cherry Trio’yu bir konser kaydı için stüdyolarına davet etmiştir. Trompet ve piyanoda Don Cherry’nin, basta Johnny Dyani’nin ve davulda Okay Temiz’in yer aldığı trio, ORTF stüdyolarında sadece iki mikrofonla kaydedilen uzun bir set çalarlar. Bu konser 70’lerin ikinci yarısında sadece Japonya’da plâk olarak basılır ve uzun bir süre caz tarihinin gün yüzü görmeyen, kadri bilinmemiş kayıtlarından biri olarak kalır. İşte bu konser kaydının ilk plâğı geride bırakmakta olduğumuz 2023 yılında Haluk Damar ve Erinç Güzel’in kurduğu Caz Plâk’ın uzun uğraşları ve çabaları sonucunda Türkiye’de, Japonya’da ve Avrupa’da yeniden yayınlandı. Avrupa ve Japonya baskılarında Ara Güler’in 1969 yılından bir İstanbul fotoğrafına yer verilen bu plâk, kısa sürede tükenme noktasına geldi.

1 Aralık Cuma akşamı davullarda ve perküsyonda Okay Temiz’in, piyanoda Harald Svensson’un, tuşlularda Tom Temiz’in, basta Ozan Musluoğlu’nun, trompette Can Ömer Uygan’ın ve saksafonda Çağdaş Oruç’un yer aldığı müthiş grup, onları soluksuz dinleyen bir dinleyici kitlesiyle birlikte 1971 konserinin plâk olarak yeniden basımını kutladılar. 52 yıl önce Don Cherry Trio’nun büyük bir tutkuyla kaydettiği şarkılar, bu kez birkaç jenerasyondan müzisyeni buluşturan bir konserde gene aynı tutkuyla yeniden çalındı. Güney Afrika cazına özgü melodi, ritim ve tavırlarla açılan konserde özgür cazdan blues’a uzanan çok zengin tatlarla adeta mest olduk. Konser sonrasında kısa bir konuşma yapan Okay Temiz’in Don Cherry’e olan özlemi ve ilk günkü müzik tutkusu ve heyecanı gözlerden kaçmadı. Don Cherry için “O, hepimizin yolunu aydınlatan bir ışıktı. Yalnız Türk ritimlerine değil Hint, Güney Afrika, dünyanın bütün müziklerine açık bir insandı. Bunlardan biriyle çalmaya başlar ve bambaşka bir yerden çıkardık” diye konuşuyordu Temiz.

Benzer bir heyecan ve tutku kısa bir süre önce Caz Plâk’ı kurarak bir yılı aşkın bir süre uğraştıktan sonra bu plâğı yayınlayan Haluk Damar’da da hissediliyordu. Damar, bir de müjde verdi. 1971 yılı kaydının ikinci yarısını da yayınlamaya çalıştıklarını söyledi. Umarım kısa zamanda bu plâk da dinleyicilerine kavuşur. Konseri özel kılan bir diğer unsur da sahnelendiği mekândı. Uzun yıllar boyunca Sümerbank fabrikası olarak işlev gören bu büyük alan, artık içerisinde film, tiyatro ve dans gösterilerinin yapıldığı, atölye ve sergilerin düzenlendiği bir sanat mekânına dönüşmüş durumda. Bu kampüste yer alan ve konserin düzenlendiği Kundura Sahne, kendine özgü atmosferiyle bir yanıyla eski fabrika imgesini canlandıran ama diğer yandan burada ancak sıradışı konserler olur havasını ilk nefeste hissettiren özel bir salon. Öyle mekânlar vardır ki içinde yapılan sanatın ve o sanatla deneyimlenenin bir parçası olurlar. Hiç kuşkusuz ki Kundura Sahne onlardan biri.

Alper Kaliber

Cazkolik.com / 02 Aralık 2023, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN